सजगता..काळाची गरज

सजगता अर्थात चौफेर जागरूकता अंगी असणे ही आज काळाची गरज आहे.तुम्ही कोणीही असा,तुम्ही कोणत्याही वयोगटात असा,दैनंदिन आयुष्यात जगताना पावलोंपावली तुम्ही सजग असायलाच हवे. दररोजच्या वर्तमान पत्रात किंवा बातम्यात तुम्ही अनेक फसवणुकीचे नवे नवे प्रकार संबंधित भामट्यांनी अंगिकरलेले सतत वाचत वा ऐकत असता... उदाहरणार्थ ... घरात एकटे गाठून वृध्द व्यक्तीला लुबाडले. पॉलिशच्या बहान्याणे महिलेचे दागिने लांबवले. फोनवर ओ टी पी विचारून खात्यातून परस्पर पैसे काढून घेतले. किंवा डेबिट कार्ड क्रेडिट कार्ड संबंधी फसवणूक करून लाखो रुपयांचा गंडा. अशा त्या मानाने जुनाट पध्दती बरोबरच डिजिटल दुनियेत फसवणुकीचे नवे नवे प्रकार शोधून अपहरण /लुबाडणूक /फसवणूक असे प्रकार सर्रास घडत आहेत. कधी कधी तर अल्प लाभाच्या आमिषाला बळी पडून लोक विविध मार्गांनी अशा गुन्हेगारांनी लावलेल्या सापळ्यात अलगद सापडतात आणि राजरोसपणे फसवले जात आहेत. माणसाची एकदा अशी फसवणूक झाली की माणसाला "आपण इतक्या सहजासहजी फसलोच कसे?" असा प्रश्न पडतो.आर्थिक नुकसान तर होतेच त्याबरोबर अनेक प्रकरणात प्रचंड मानसिक त्रासही भोगावा लागतो.स्वतःला तांत्रिक तज्ज्ञ समजणाऱ्या व्यक्तीलाही संपूर्णपणे फसल्यानंतरच आपली हुशारी किती फोल आहे हे कळते. आजकाल लोकप्रिय झालेल्या ऑनलाईन खरेदी व इतर बँकिंग व्यवहारांमध्ये वेळेची आणि श्रमाची प्रचंड बचत होते याबद्दल दुमत असायचे कारण नाही; पण असे व्यवहार करताना पुरेसे सजग असणे गरजेचे आहे.कुणीतरी पाठवलेल्या कोणत्याही ऑनलाईन लिंक ला क्लिक करण्यापूर्वी सजगपणे त्या लिंक ची तपासणी करणे आवश्यक आहे. आपल्या आर्थिक तिजोरीच्या किल्ल्या अर्थात पासवर्ड ओटीपी कार्ड वा खात्याचे डिटेल्स कुणी मागते आहे म्हणून देणे म्हणजे स्वतःच्या पायावर स्वतःच कुऱ्हाड मारण्यासारखे आहे. फेसबूक अथवा व्हॉट्स ॲप सारख्या आभासी जगातील मैत्रीच्या माध्यमातून व्यवहार करताना खूप सावध असणे गरजेचे आहे. कधी कधी तुमच्या स्वभावाचा पध्दतशीर अभ्यास करून तुम्हाला टार्गेट केले जाऊ शकते तर तुमच्या वयाचे तुमच्या एकटेपणाचे, तुमच्या आजाराचे भांडवल करून लोक तुमच्याशी सलगी वाढवून तुमच्या खाजगी आयुष्यात प्रवेश मिळवतात.नात्यात व्यवहार येतो आणि तुम्ही अलगद फसता.अशावेळी तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार अशी परिस्थीती जीवनात येते त्यामुळे स्वभावात सजगता असणे हे अत्यंत गरजेचे आहे. सध्याचा जमाना बोकाळला स्वार्थ भोळेपण व्यर्थ ध्यानी घे रे म्हणूनच आजच्या युगात ऑनलाईन किंवा ऑफलाईन व्यवहारच काय पण जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात सजगपणे वागणे बोलणे ही काळाची गरज आहे. पटतय ना? © प्रल्हाद दुधाळ पुणे (9423012020)