Monday, March 8, 2021

महिला दिन स्पेशल

 #womensdayspecial 

  मी १९८१ साली टेलिफोन खात्यात टेलिफोन ऑपरेटर म्हणून नोकरीला लागलो.त्या आधी पुण्यात तरी या पदावर फक्त महिलांचीच भरती होत असायची.तो  ट्रंक कॉल बुक करून संभाषण होण्यासाठी तासनतास वाट बघण्याचा काळ होता, आणि हे कॉल जोडून द्यायचं काम आमच्या खात्याच्या या महिला टेलिफोन ऑपरेटर तिन्ही शिफ्टमध्ये काम करून करायच्या.१९८० दरम्यान तांत्रिक बिघाडासंदर्भातील कामात महिलांच्या मर्यादा लक्षात घेऊन ऑपरेटर पदावर पुरुष कर्मचाऱ्यांची भरती सुरू झाली आणि त्यातल्या दुसऱ्याच बॅचमध्ये माझी खात्यात वर्णी लागली.

    ट्रेनिंग संपले आणि पोस्टिंग झाल्यावर पहिल्याच दिवशी लक्षात आले की पस्तीस स्टाफ असलेल्या आमच्या सेक्शनला आम्ही केवळ सहाजण पुरुष ऑपरेटर होतो,एवढेच नाही तर आमच्या सहा सुपरवायझरमध्ये चार महिला होत्या! आमच्या सेक्शन प्रमुख पदी (ज्याला हायर ग्रेड सुपरवायझर असे म्हणत असत)एक अत्यंत कडक स्वभाव असलेल्या महाडिक नावाच्या मॅडम होत्या,आणि त्यांची सेक्शनवर प्रचंड दहशत होती....

    थोडक्यात प्रचंड प्रमाणात महिलाराज असलेल्या त्या सेक्शनमध्ये आणि टेलिफोन खात्यात मला आता काम करायचे होते... आत्तापर्यंतचे  माझे आयुष्य खेड्यात गेलेले, शिवाय त्या काळात मी येरवड्यात नागपूर चाळीत रहात असल्याने ग्रामीण आणि शिवराळ भाषा बोलण्यात सवयीची होती. बोलताना तथाकथित असंस्कृत शिवराळ शब्दही बऱ्याचदा तोंडाला यायचे आणि इथे तर बोलण्याचेच काम होते तेही महिला बाजूला बसलेल्या असताना!,त्यामुळे खूपच टेन्शन आले होते. 

    कार्यालयात या महिलांशी बोलताना चुकूनही वावगा शब्द ओठांवर येऊ नये म्हणून सुरुवातीला खूप काळजी घ्यावी लागली, पण लवकरच महाडिक मॅडमने लावलेल्या शिस्तीमुळे भाषा सुधारलीच, शिवाय कामातही तरबेज झालो...

   माझी कामातली हुशारी पाहून माझ्यावर काही विशेष कामे सोपवली गेली आणि शिफ्ट ड्युटी मधून माझी सुटका झाली.प्रमोशन साठी परीक्षेच्या अभ्यासाला वेळ मिळाल्याने पहिल्या पाच वर्षांतच मला प्रमोशन मिळून टेलिफोन इन्स्पेक्टर झालो, पुढे तीन चार वर्षात ज्युनियर टेलिकॉम ऑफिसर झालो....

    आता जरी मी वर्ग दोनचा अधिकारी झालो असलो तरी समोर वेगळाच प्रश्न उभा रहायचा; कारण ज्यांच्या बरोबर पूर्वी मी ऑपरेटर म्हणून काम केले होते अशा महिलांचा बॉस म्हणून मला काम करावे लागत होते! २००५ साली माझ्याकडे ग्राहक सेवा केंद्राचा उप विभागीय अभियंता म्हणून जबाबदारी देण्यात आली.bsnl ने नुकतीच मोबाईल आणि ब्रॉडबांड सेवा सुरू केली होती आणि  निदान हजार पाचशे ग्राहक इथे आपल्या समस्या घेऊन दररोज यायचे.माझ्या हाताखाली सत्तावीस महिला कर्मचारी कार्यरत होत्या आणि सगळ्यांची मर्जी सांभाळत काम करवून घेण्याचे मोठे आव्हान समोर असायचे,पण मुळात नेहमीच सर्वाँना बरोबर घेऊन माझी काम करण्याची पध्दत मला मदतीला आली आणि माझ्या हाताखाली काम करणाऱ्या स्टाफने प्रचंड सहकार्य केले मला त्रास होईल असे कोणीही वागले नाही,उलट आपल्यातूनच वरच्या पदावर गेलेल्या या मित्राला जास्तीत जास्त मदत करून सेक्शनची आणि पर्यायाने आपल्या साहेबाची कार्यक्षमता कशी उत्कृष्ट होईल हे पाहिले जायचे.

   कधी कधी तर मला असेही काही सेक्शन मिळाले जेथे पूर्वी माझ्या सिनियर असलेल्या महिलांची माझ्या हाताखाली नेमणूक झाली.इथे त्यांना योग्य तो मान देऊन त्यांच्याकडून भरपूर काम करून घेण्यासाठी मला माझे सारे कौशल्य पणाला लावायला लागायचे आणि मी त्यात यशस्वी व्हायचो. यासाठी मी माझी म्हणून एक कार्यशैली विकसित केली होती.सगळ्यांचे वाढदिवस साजरे करणे, दर आठ मार्चला Women's Day ला खास सुजाता मस्तानी मागवायची.सगळ्यांच्या समस्या समजून घ्यायच्या आणि नियमात बसवून शक्य तेवढी मदत देण्याचा प्रयत्न करायचा, धीराचे दोन शब्द बोलायचे, सगळ्यांची विचारपूस करत रहायचे अशा पद्धतीच्या वागण्याने मी  स्टाफ बरोबर आपलेपण जोपासत राहीलो त्यामुळे माझी जिथे जिथे बदली झाली तो सेक्शन माझे कुटुंब होऊन जायचा! 

   माझ्या या कामाच्या पध्दतीमुळे प्रत्येक ठिकाणी मला हाताखालच्या कर्मचाऱ्यांकडून  प्रचंड सहकार्य मिळत राहिले आणि मी कायमच एक कार्यक्षम अधिकारी म्हणून नावारूपाला आलो.

एक यशस्वी अधिकारी म्हणून मी निवृत्त झालो याचे श्रेय अर्थातच या स्टाफचे आहे... आजच्या या महिला दिनी माझ्या यशासाठी ज्या महिलांनी प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्षपणे सहकार्य केले त्यांच्याप्रती कृतज्ञता व्यक्त करणे नक्कीच माझे कर्तव्य आहे म्हणून हा पोस्ट प्रपंच....

 महिला दिनानिमित्त सर्व स्री जगताला सलाम!

© प्रल्हाद दुधाळ.

No comments:

Post a Comment