पंधरा दिवसापूर्वी युनिक इंटरनॅशनल एक्स्प्रेस या कुरियर कंपनीकडून त्यांच्या मार्केटिंग पॉलिसीचा भाग म्हणून 'मागच्या वर्षीप्रमाणेच या वर्षीही दिवाळी फराळ परदेशात पाठवायचा आहे ना?' याची चाचपणी कम आठवण करून देण्यासाठी म्हणून फोन आला आणि "अरे हो, दिवाळी जवळ आली की!" याची जाणीव झाली....
माझा मुलगा,सुनबाई आणि छोटा नातू मागच्या वर्षी मे महिन्यापासून मुलाच्या नोकरीच्या निमित्ताने अमेरिकेत रहात आहेत.मागच्या वर्षी दिवाळीला त्यांच्यासाठी फराळ आणि कपडे पाठवायचे ठरवले खरे,पण त्यासाठी काय प्रोसिजर असते कुणाला संपर्क करायचा याबद्दल मी अगदीच अनभिज्ञ होतो.आपली नोकरी भली आणि आपण भले अशा मर्यादित जगतात वावरत असल्याने अशा अवांतर बाबींचे ज्ञानार्जन कधी केलेच नव्हते!
खरं तर आजूबाजूला अनेकांची मुले शिकायला वा नोकरीच्या निमित्ताने परदेशात होती,पण मध्यमवर्गीय मानसिकतेमुळे असेल,परदेशात पार्सल कसे पाठवायचे याबद्दल मी संपूर्णपणे अज्ञानी होतो!आता ती गरज झाली होती....
बरीच चौकशी केल्यावर, इंटरनेटवर धांडोळा घेतल्यावर लक्षात आलं की 'अशी सेवा देणाऱ्या खूप कंपन्या आहेत की!' मग त्या त्या कंपन्यांचे रिव्ह्यू वाचून मी एक कंपनी निवडली.या सिझनला चक्क मंगल कार्यालय घेऊन ही कंपनी दरवर्षी आपल्या ग्राहकांना दिवाळी फराळ व भेटवस्तू परदेशी पाठवण्यासाठी मदत वा आपला व्यवसाय करत असते!
तर या कंपनीची सेवा घेऊन मागच्या वर्षी मी फराळ पाठवला होता आणि याही वर्षी तो पाठवण्याची आगावू आठवण करून दिल्याने मीही तयारीला लागलो.....
मला पाठवायच्या होत्या त्या वस्तू घेऊन काल दुपारी मी त्या कार्यालयात गेलो तर तेथे मागच्या वर्षीपेक्षा खूपच गर्दी दिसत होती.किमान तास दीड तास तरी इथे लागणार होता.मग तिथले सोपस्कार करता करता माझ्यासारख्याच काऊंटरवर जाण्याची वाट पहात असलेल्या लोकांचे निरीक्षण मी सुरू केले, काही लोकांशी बोललोही....
त्यातल्या अनेकांची मुले शिकण्यासाठी परदेशात गेलेली होती. पहिल्यांदाच जे लोक पार्सल पाठवणारे होते ते त्यांच्या देहबोलीवरून सहज ओळखता येत होते....
काही लोकांची मुले एमएस करुन नुकतीच तिथे सेट झालेली होती त्यांच्या हालचालीत एक प्रकारचा अभिमान व आत्मविश्वास जाणवत होता. काहींची मुले नुकतीच ग्रीनकार्ड होल्डर होऊन तिथले रहिवासी झाले होते, अशांच्या पालकांच्या चेहऱ्यावर आपल्या मुलांच्याप्रती अभिमान आणि कर्तव्यपूर्तीचे समाधानही ओसंडत होते!
मात्र ज्यांची मुले वर्षानुवर्षे तिकडचीच झालेली होती आणि ते परत येण्याची शक्यता धूसर झालेली होती अशा परदेशस्थ्य मुलांचे पालक जे आता बऱ्यापैकी वयस्कर झालेले होते त्यांच्यात एक दोनच पालकांनी वास्तव मनापासून स्वीकारलेले दिसत होते.व्यावहारिक अपरिहार्यतेची जाणीव त्यांना होती मात्र अनेकांच्या चेहऱ्यावर एक वेदनामिश्रित हतबलता वाचता येत होती!फराळ पाठवण्याच्या माध्यमातून ते आपली मुले वा नातवंडे यांच्यातला नात्यांचा धागा जपण्यासाठी धडपडताना दिसत होते!
तिथे वाट पहाणाऱ्या लोकांच्या चेहऱ्यावरच्या त्या विविध भावभावना वाचणे हा एक वेगळाच अनुभव होता!
"टोकन नंबर एकशे चाळीस" माझे टोकन पुकारले गेले आणि मी माझ्या वस्तूंच्या बॅगा सावरत पुढे सरकलो.....
.... प्रल्हाद दुधाळ.
माझा मुलगा,सुनबाई आणि छोटा नातू मागच्या वर्षी मे महिन्यापासून मुलाच्या नोकरीच्या निमित्ताने अमेरिकेत रहात आहेत.मागच्या वर्षी दिवाळीला त्यांच्यासाठी फराळ आणि कपडे पाठवायचे ठरवले खरे,पण त्यासाठी काय प्रोसिजर असते कुणाला संपर्क करायचा याबद्दल मी अगदीच अनभिज्ञ होतो.आपली नोकरी भली आणि आपण भले अशा मर्यादित जगतात वावरत असल्याने अशा अवांतर बाबींचे ज्ञानार्जन कधी केलेच नव्हते!
खरं तर आजूबाजूला अनेकांची मुले शिकायला वा नोकरीच्या निमित्ताने परदेशात होती,पण मध्यमवर्गीय मानसिकतेमुळे असेल,परदेशात पार्सल कसे पाठवायचे याबद्दल मी संपूर्णपणे अज्ञानी होतो!आता ती गरज झाली होती....
बरीच चौकशी केल्यावर, इंटरनेटवर धांडोळा घेतल्यावर लक्षात आलं की 'अशी सेवा देणाऱ्या खूप कंपन्या आहेत की!' मग त्या त्या कंपन्यांचे रिव्ह्यू वाचून मी एक कंपनी निवडली.या सिझनला चक्क मंगल कार्यालय घेऊन ही कंपनी दरवर्षी आपल्या ग्राहकांना दिवाळी फराळ व भेटवस्तू परदेशी पाठवण्यासाठी मदत वा आपला व्यवसाय करत असते!
तर या कंपनीची सेवा घेऊन मागच्या वर्षी मी फराळ पाठवला होता आणि याही वर्षी तो पाठवण्याची आगावू आठवण करून दिल्याने मीही तयारीला लागलो.....
मला पाठवायच्या होत्या त्या वस्तू घेऊन काल दुपारी मी त्या कार्यालयात गेलो तर तेथे मागच्या वर्षीपेक्षा खूपच गर्दी दिसत होती.किमान तास दीड तास तरी इथे लागणार होता.मग तिथले सोपस्कार करता करता माझ्यासारख्याच काऊंटरवर जाण्याची वाट पहात असलेल्या लोकांचे निरीक्षण मी सुरू केले, काही लोकांशी बोललोही....
त्यातल्या अनेकांची मुले शिकण्यासाठी परदेशात गेलेली होती. पहिल्यांदाच जे लोक पार्सल पाठवणारे होते ते त्यांच्या देहबोलीवरून सहज ओळखता येत होते....
काही लोकांची मुले एमएस करुन नुकतीच तिथे सेट झालेली होती त्यांच्या हालचालीत एक प्रकारचा अभिमान व आत्मविश्वास जाणवत होता. काहींची मुले नुकतीच ग्रीनकार्ड होल्डर होऊन तिथले रहिवासी झाले होते, अशांच्या पालकांच्या चेहऱ्यावर आपल्या मुलांच्याप्रती अभिमान आणि कर्तव्यपूर्तीचे समाधानही ओसंडत होते!
मात्र ज्यांची मुले वर्षानुवर्षे तिकडचीच झालेली होती आणि ते परत येण्याची शक्यता धूसर झालेली होती अशा परदेशस्थ्य मुलांचे पालक जे आता बऱ्यापैकी वयस्कर झालेले होते त्यांच्यात एक दोनच पालकांनी वास्तव मनापासून स्वीकारलेले दिसत होते.व्यावहारिक अपरिहार्यतेची जाणीव त्यांना होती मात्र अनेकांच्या चेहऱ्यावर एक वेदनामिश्रित हतबलता वाचता येत होती!फराळ पाठवण्याच्या माध्यमातून ते आपली मुले वा नातवंडे यांच्यातला नात्यांचा धागा जपण्यासाठी धडपडताना दिसत होते!
तिथे वाट पहाणाऱ्या लोकांच्या चेहऱ्यावरच्या त्या विविध भावभावना वाचणे हा एक वेगळाच अनुभव होता!
"टोकन नंबर एकशे चाळीस" माझे टोकन पुकारले गेले आणि मी माझ्या वस्तूंच्या बॅगा सावरत पुढे सरकलो.....
.... प्रल्हाद दुधाळ.
